ภาวะเบาหวานขึ้นตา สังเกตได้ให้ระวัง

Highlight

เบาหวานขึ้นตา เป็นอาหารที่พบบ่อยในผู้ป่วยเบาหวาน เพราะเมื่อเป็นเบาหวานไปนาน ๆ จะทำให้เกิดภาวะเส้นเลือดอุดตันไปทั่วร่างกาย มากบ้างน้อยบ้าง ที่ตาจะเป็นจุดที่มองเห็นได้ง่าย เส้นเลือดอุดตันจอตาหรือดึงรั้นจะทำให้อักเสบหรือมองเห็นไม่ชัด เกิดต้อหินตามมา การรักษาอาจจะต้องใช้วิธีผ่าตัด  เบาหวานเป็นโรคพันธุกรรมอย่างหนึ่ง หรือเกิดจากการกินอาหารหวานหรือแป้งมากเกินไป เมื่อเป็นเบาหวานแล้วจะทำให้เกิดโรคอื่นแทรกซ้อนได้ง่าย เช่น ไขมัน และ ความดัน ดังนั้นควรควบคุมการกินอาหารให้เหมาะสม และออกกำลังกายเป็นประจำ

หวานจนขึ้นตามีอยู่จริงในผู้ป่วยโรคเบาหวาน มีประมาณ 2% ของผู้ป่วยที่ต้องเสียดวงตา จากภาวะแทรกซ้อนเบาหวานขึ้นจอตา ซึ่งสามารถรักษาได้ แต่หากปล่อยไว้นานอาจรักษาไม่หาย  และอาจตาบอดไปตลอดชีวิต ความรู้เรื่องสุขภาพเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรละเลย ผศ. นพ.กิติกุล ลีละวงศ์ สาขาวิชาโรคจอตาและวุ้นตา ภาควิชาจักษุวิทยา และ ศ. พญ.ศศิโสภิณ เกียรติบูรณกุล ภาควิชาอายุรศาสตร์ มีคำแนะนำ สาระดีๆ ที่มีประโยชน์กับผู้ป่วยเบาหวาน เพื่อป้องกันไว้ตั้งแต่เนิ่นๆ และควรตรวจเช็คตาเป็นประจำอย่างน้อยปีละหนึ่งครั้ง 



เบาหวานขึ้นตา เกิดขึ้นได้อย่างไร 

ผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานเป็นเวลานาน จะทำให้เส้นเลือดเล็กๆทั่งร่างกายจะค่อยๆอุดตันไปทีละนิด ที่เห็นได้ง่ายที่สุดคือที่ตา จะเห็นความผิดปกติที่ชัดเจน เริ่มเห็นภาวะแทรกซ้อน เห็นภาพผิดไปจากเดิม และต้องเป็นมานาน เกิน 5 ปีขึ้นไป และถ้าคุมไม่ดี มีปัจจัยอื่น เช่น ไขมันในเลือด ความดันโลหิตสูงก็มีผลพอสมควร 

เบาหวานขึ้นตา จะเกิดกับผู้ป่วยที่เป็นเบาหวานทุกคนหรือไม่

ถ้าเป็นเบาหวานมานาน ก็อาจจะเกิดขึ้นได้ ในช่วงเป็นใหม่ๆ อาจจะไม่เห็น  หรือบางคนอาจจะเป็นเบาหวานไม่รู้ตัว ถ้าไม่ค่อยได้ตรวจสุขภาพ แล้วมาตรวจเจอ ก็ต้องย้อนนับเวลากลับไป ซึ่งอาจจะเป็นมานานแล้ว ดังนั้นเมื่อตรวจเจอว่าเป็นเบาหวานก็ต้องเร่งตรวจตา และการมองเห็นด้วย  

ระดับน้ำตาลมากขนาดไหน จึงเรียกว่าเป็น “เบาหวาน”

ถ้าคนไข้อดอาหารในรอบ 8 ชั่วโมงแล้ววัดระดับน้ำตาลเกิน 126 สองครั้ง ถือว่าเป็นเบาหวาน กรณีไม่เจออาการมาก่อน และตรวจเจอเบาหวานก็ต้องตรวจตา 

เส้นเลือดที่ดึงรั้งจอตา ทำให้การมองเห็นไม่ชัด หรือหลุดลอก และมีสารบางอย่างออกมาในลูกตาส่วนหน้า ทำให้มีเส้นเลือดที่มุมลูกตา ทำให้น้ำตาไม่ระบายออกทำให้เกิดต้อหินตามมา ท้ายสุดการมองเห็นจะไม่ดี ถ้ารักษาเร็วอาจช่วยได้



การรักษา

ระยะแรก จะฉีดยาเข้าไปในตา ถ้ามีการรั่วของจุดรับภาพ การฉีดยาได้ผลดีกว่าการยิงเลเซอร์ ก่อนฉีดมีหยอดยาชา เพื่อบรรเทาอาการเจ็บ

ถ้าเลือดไปเลี้ยงไม่พอ ก็จะใช้วิธียิงเลเซอร์ ป้องกันไม่ให้มีปัญหารุนแรง  แต่ถ้ามีกรณีเลือดออกพอสมควร หรือเส้นเลือดดึงรั้งจอตาก็อาจจะวิธีการผ่าตัด การผ่าตัดในระยะแรกก็สามารถช่วยได้แต่ถ้าปล่อยไว้น่นจนเป็นพังผืดเยอะๆ ผลการต่าตัดจะไม่ค่อยดี หรือถ้าทิ้งให้เป็นต้อหินผลก็จะไม่ดีมาก อาจจะทำให้มองเห็นไม่ชัด เห็นเพียงภาพมัวๆ

เบาหวาน ถ้าตรวจเจอในช่วงแรกๆ ควบคุมระดับ น้ำตาล ไขมัน ความดัน ได้ดี ก็จะช่วยพอสมควร จึงจำเป็นมากในการตรวจตามหมอนัด หรือมาหาหมอ

ระยะก่อนเป็นเบาหวานคือ มีน้ำตาลที่ระดับ 100-126 ถ้าน้ำตาลอยู่ที่ระดับ 110 จะเรียกว่าเป็นระยะก่อนเบาหวาน บางครั้งอาการวุ้นตาเสื่อม จะเห็นภาพมัว เป็นเงาลอยไปลอยมาในตา ถ้าวุ้นตาเสื่อมธรรมดาอย่างเดียวไม่เป็นอันตราย 

เป็นเบาหวานทำให้เกิดโรคอะไรตามมา

เป็นเบาหวานอาจเกิดอักเสบได้ทั่วร่างกาย เส้นเลือดตามจุดต่างๆ อาจอักเสบ เช่น ไต หัวใจ สมอง เป็นเบาหวานอาจจะทำให้เกิดไขมัน ความดันตามมาได้  เมื่อเป็นเบาหวานควรรีบรักษา เพื่อไม่ให้ลุกลามเป็นโรคร้ายแรงอื่นๆตามมา

การใส่คอนแทคเลนส์นานๆไม่ถอดเป็นอันตรายหรือไม่ 

อาจทำให้กระจกตาเป็นแผล และกระจกตาบวม รักษาแล้วอาจทำให้เป็นแผลเป็นที่ตาดำ ทำให้มองเห็นเป็นฝ้า ทำให้การมองเห็นไม่ปกติเหมือนเดิม ดังนั้นไม่ควรใส่นอน  ส่วนการใส่คอนแทคเลนส์นานๆ เกิน 10 ชั่วโมง ทำให้ออกซิเจนไปเลี้ยงกระจกตาน้อยลง ระยะยาวทำให้เส้นเลือดผิดปกติที่กระจกตามีปัญหาได้ ดังนั้นควรถอดให้เร็วที่สุด ถ้าหากเลี่ยงไม่ได้อาจเลือกใช้คอนแทคเลนส์ที่มีออกซิเจนผ่านได้ และเสร็จแล้วถอดให้เร็วที่สุด ถ้าลืมถอดคอนแทคเลนส์และตาอักเสบให้รีบไปหาหมอตา อาจจะเกิดติดเชื้อได้ 

ดังนั้นหากสายตาสั้น ควรสวมแว่นสายตาปลอดภัยที่สุด ถ้าไม่จำเป็นไม่ควรใส่คอนแทคเลนส์ และหากต้องการใส่ควรปรึกษาจักษุแพทย์เพื่อคงามปลอดภัย

อาการปวดตา กระพริบตาบ่อย อาจจะเป็นอาการปกติของคนที่อายุเกิน 40 ปี หรือน้ำตาแห้ง หรือสายตายาว ถ้าเป็นในช่วงที่อายุยังน้อยควรพบแพทย์

เป็นเบาหวานขึ้นตา  ฉีดยาแล้วหนึ่งเข็ม  ยาที่ฉีดช่วยอะไร 

ยาช่วยลดอาการบวม และช่วยให้การมองเห็นดีขึ้น ควรฉีดต่อเนื่อง ส่วนใหญ่หมอจะนัดทุกเดือน ส่วนใหญ่ฉีดต่อเนื่อง ประมาณ 3 เดือน ซึ่งอยู่ในบัญชียาหลักครอบคลุมการรักษา ส่วนยาที่ดีมากๆ ราคาค่อนข้างสูงมากอาจจะถึง 4-5 หมื่นบาทต่อเข็มและต้องฉีดต่อเนื่อง 3-5 เข็ม  

เป็นต้อหิน ต้อกระจก รักษาอย่างไร

ต้อหินรักษาด้วยการหยอดตา ถ้าเป็นเยอะก็จะผ่าตัด เพื่อลดความดันลูกตาลง และต้องติดตามผลการรักษาเป็นระยะ ส่วนต้อกระจกส่วนใหญ่จะใช้วิธีการผ่าตัด 

ต้อหินไม่หายขาด เป็นโรคเรื้อรัง การผ่าตัดบางคนได้ผลระยะยาว บางคนอยู่ได้ชั่วคราว การรักษาเป็นการป้องกันไม่ให้แย่ไปกว่าเดิม 
การเป็นต้อหินมี 2 ลักษณะคือ เป็นต้อหินเฉียบพลัน และต้อหินที่ไม่มีอาการ ต้องตรวจอย่างเดียวถึงเจอ หากมีประวัติครอบครัว หรืออายุเยอะ ก็มีความเสี่ยง ดังนั้นควรตรวจบ้างหากตรวจพบเร็วจะช่วยยับยั้งอาการได้ 

หลังการผ่าตัดต้อกระจก อาจจะมีน้ำตาแห้ง อาจจะระคายตา ต้องปรึกษาหมอ 

มีอาหารเพิ่มเม็ดเลือดขาวหรือไม่ 

ไม่มีอาหารที่ทานแล้วเพิ่มได้ โดยปกติจะต้องมีปริมาณ 4,000-10,000 ตัวต่อหนึ่งลูกบาศก์มิลลิเมตร ถ้ามีปริมาณต่ำไม่มากก็จะไม่เป็นอะไร ถ้าต่ำมากอาจต้องปรึกษาหมอโรคเลือด หรือการติดเชื้อไวรัสบางอย่างทำให้เลือดขาวต่ำเล็กน้อยได้ชั่วคราว เม็ดเลือดขาวต่ำอาจติดเชื้อง่าย 

อายุ 73 ปี มีค่าน้ำตาล 160 และปัสสาะบ่อยเป็นเบาหวานหรือไม่ 

ค่าน้ำตาลสูง เกินค่ามาตรฐาน ที่ 126 เป็นผู้ป่วยเบาหวาน ปัสสาวะบ่อยเป็นอาการหนึ่งของโรคเบาหวาน ควรไปพบหมอเพื่อตรวจอย่างละเอียดและรักษาอาการ 



เบาหวาน ป้องกันได้อย่างไร 

เบาหวานเกิดได้จากพันธุกรรมซึ่งป้องกันไม้ได้ แต่บางครั้งเกิดจากอาหารการกิน ดังนั้นควรกินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ การกินแป้ง ข้าว ขนมปัง มากเกินไป ก็ทำให้น้ำตาลขึ้นได้ นอกจากนี้ออกกำลังกายเป็นประจำ ช่วยให้สุขภาพแข็งแรง  ผู้ที่เป็นเบาหวานต้องตรวจตาควบคู่กันไป และควรตรวจตาต่อเนื่องทุกปี