โรคลมชัก​ รีบตั้งสติและช่วยเหลืออย่างถูกวิธี

Highlight

โรคลมชัก หรือลมบ้าหมู เป็นโรคที่พบเห็นได้ทั่วไป ซึ่งเกิดจากความผิดปกติของคลื่นสมอง จากการที่มีก้อนเซลล์ในสมอง หรือเลือดออกในสมอง กรือจากพันธุกรรมก็ได้  โดยคนไข้อาจจะมีอาการชัก เกร็ง กระตุกหรืออาจกัดลิ้นตัวเอง วิธีการช่วยเหลือคือให้นอนราบกับพื้น และจับหน้าตะแคง หมอไม่แนะนำให้ใช้ช้อนงัดปากหรือวัสดุใดๆ ใส่เข้าปากผู้ป่วยขณะชักเกร็ง เพราะอาจจะทำให้ผู้ป่วยกัดขาดโดยไม่รู้ตัว และชิ้นส่วนหลุดไปอุดกั้นทางเดินหายใจ อาจเสียชีวิตได้ 

โรคลมชักมักเกิดขึ้นปัจจุบันทันด่วนกับผู้คนที่อยู่รอบข้าง เราต้องตั้งสติเพื่อช่วยเหลืออย่างถูกวิธี จะทำให้ผู้ป่วยปลอดภัยได้ โรคลมชักเกิดขึ้นได้อย่างไร และมีวิธีดูแลตนเองอย่างไร ผศ. พญ.วิจิตรา เลี้ยงสว่างวงศ์  ภาควิชาเวชศาสตร์ฉุกเฉิน และ ผศ. พญ.ศิริสุชา โศภนคณาภรณ์  ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญให้ความรู้และคำแนะนำดังนี้

โรคลมชัก เกิดจากอะไร มีอาการอย่างไร

โรคลมชักเกิดจากความผิดปกติในคลื่นสมอง มีหลายรูปแบบ หรือเกิดในลักษณะเดิมซ้ำๆ ก็ได้ เช่นกระตุกแขน อาจจะเกิดจากพันธุกรรม หรือเกิดขึ้นเองก็ได้ คนไข้ที่มีอาการชัก ก็จะได้รับการสแกนสมอง หมอก็จะเห็นความผิดปกติ เช่น มีก้อนในสมอง เลือดออกในสมอง เส้นเลือดโป่งพองในสมอง มีอาการที่ชัดสังเกตุได้ และบางครั้งต้องตรวจเลือด อาจมีโซเดียมต่ำ  หรือน้ำตาลในเลือดต่ำหรือสูง บางคนตรวจไม่เจออะไรเลย แต่เป็นโรคลมชักได้ หรืออาจจะเกิดจากการพักผ่อนไม่เพียงพอ มีความเครียด เป็นต้น

อาการเป็นอย่างไร

คนที่มีสาเหตุ เจอได้ก่อน เช่น มีโซเดียมต่ำ เกลือแร่ผิดปกติ หรือมีก้อนเซลล์สมองที่อยู่ในตำแหน่งที่ชักได้ หมอจะให้กินยาดักไว้ก่อน หรือเป็นโรคทางพันธุกรรม เป็นแต่กำเนิดซึ่งอาการจะปรากฏในเวลาที่แตกต่างกันออกไป  บางคนชักไปครั้งเดียวก็หายไป แต่ถ้าเป็นหลายๆครั้งก็ถือเป็นโรคลมชัก

อาการชักในเด็ก

ส่วนใหญ่ที่พบมากมาจากไข้สูง และการติดเชื้อในสมอง ซึ่งในกลุ่มนี้ จะต้องรีบวินิจฉัยเพราะถือเป็นภาวะฉุกเฉิน เพราะอาจทำให้เด็กเสียชีวิตหรือพิการได้ ดังนั้นเมื่อเด็กมีไข้สูงแล้วชัก โดยเฉพาะเด็กอายุต่ำกว่า 1 ปี  ต้องรีบพาไปโรงพยาบาล

อาการไข้ที่สูงกว่า 39 องศาถือว่าไข้สูง ต้องรีบดำเนินการดูแลเพราะอาจทำให้เด็กชักได้ โดยเฉพาะเด็กที่อายุต่ำกว่า 5 ปี คลื่นสมองพัฒนายังไม่เต็มที่ อาการเด็กเล็กอาจจะมีอาการที่สังเกตได้คือการไม่ตอบสนองต่อการเรียก เมื่อมีไข้สูงพ่อแม่ควรเช็ดตัว เช็คเข้าสู่หัวใจจะระบายความร้อนได้ดี เช่น ซอกคอ ศรีษะ รักแร้ ขาหนีบ

กรณีที่มีอาการชักแล้ว ห้ามเอาอะไรเข้าไปในปาก เพราะว่าคนที่ชักอยู่เขาจะกัดฟัน อาจทำให้วัสดุที่กัดอยู่ในปากขาดและอาจหลุดเข้าไปในคอปิดกั้นทางเดินหายใจได้ ทำให้หัวใจหยุดเต้นได้ หรือสำลักอาหารที่ทานไปก่อนหน้านั้น สิ่งที่ควรทำคือจับนอนราบ และจับหน้าตะแคง หรือตะแคงทั้งตัวกันสิ่งที่เข้าไปอุดกั้นเปิดออกได้ และดูว่ามีวัสดุอะไรอยู่ใกล้ๆ นำออกไปห่างตัว และรีบติดต่อรถพยาบาล

อาการกัดลิ้นตัวเอง เจอน้อยมาก ซึ่งถ้ากัดลิ้นตัวเองขาดหมออาจจะเย็บแผลกลับไปใหม่ และญาติผู้ป่วยควรถ่ายคลิปไส้ให้หมอดูเพื่อการรักษาอาการต่อไป

ลมชักกับลมบ้าหมู เหมือนกันหรือไม่

ลมชักเป็นโรคเดียวกันโรคลมบ้าหมู คนเป็นโรคนี้ ไม่ควรขับรถ ยาที่ให้โรคนี้เกิดอาการง่วงด้วยเช่นกัน ผู้ป่วยต้องทานยาต่อเนื่อง ห้ามกินเหล้า สูบบุหรี่ ทานยาให้หมด ห้ามซื้อยากินเอง เพราะอาจจะทำให้ฤทธิ์ของยาไปหักล้างกันได้

วิธีการลดความเสี่ยงเป็นโรคลมชัก กรณีเป็นโรคพันธุกรรม

ถ้ามีญาติใกล้ชิดเป็นโรคลมชัก และสงสัยว่าจะเป็นด้วยหรือไม่ ควรไปตรวจเช็คอย่างละเอียด เพื่อหมอจะได้ประเมินว่า มีโอกาสเป็นโรคลมชักหรือไม่

แมลงก้นกระดกกัด มีวิธีการรักษาอย่างไร

แมลงก้นกระดก เพียงแค่เดินผ่านผิวหนังเรา ก็สามารถปล่อยสารพิษออกมาทำร้ายผิวหนังได้แล้ว จึงเป็นแมลงที่อันตราย ห้ามตีแมลงชนิดนี้ รีบล้างน้ำสะอาด ตุ่มน้ำจะขยายเป็นวงกว้างมากขึ้น ใช้ยาสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบหรือพบหมอ เพราะอาจเป็นโรคอื่นก็ได้ ไม่จำเป็นต้องกินยาฆ่าเชื้อ แมลงก้นกระดกมีขนาดเล็ก ซึ่งควรเลี่ยงไม่สัมผัส

งูกัด ต้องทำอย่างไร

อยู่นิ่งๆ และรีบไปโรงพยาบาลด่วนที่สุด งูมีพิษ เช่น งูเห่า งูจงอาง งูทับสมิงคลา งูสามเหลี่ยม

งูที่ไม่มีพิษ จะสังเกตได้ยากลักษณะจะใกล้เคียงกัน รีบไปโรงพยาบาล ถ้างูมีพิษ จะมีอาการเร็วเช่น แขนขาอ่อนแรง หายใจไม่ออก เป็นพิษทางระบบประสาท ต้องรีบให้เซรุ่ม ถ้าไปช้าอาจหัวใจหยุดเต้น งูบางชนิดทำให้การแข็งตัวของเลือดไม่ดี ต้องรีบให้เซรุ่ม ต้องนำงูไป หรือถ่ายรูปไปให้หมอดู เพื่อจะได้ทราบชนิดของงู ถ้าไม่รู้ชนิดของงูหมออาจจะให้ยา เซรุ่ม เพื่อป้องกันในเบื้องต้น

งูทับสมิงคลา อันตรายที่สุด เป็นงูพิษต่อระบบประสาทระบบเลือด ชักกระตุก เป็นงูที่มีลายดำสลับขาวเป็นปล้อง ออกฤทธิ์เร็ว ต้องไปโรงพยาบาลอย่างเร็วที่สุด

แมวจรจัด ข่วน กัด ต้องทำอย่างไร

แมว สุนัข จะมีเชื้อพิษสุนัขบ้าอยู่ รีบล้างแผลและรีบไปโรงพยาบาล ซึ่งจะได้รับย่าฆ่าเชื้อทันที และยาป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า

ตะขาบ แมงป่อง แมลงต่างๆ กัดต้องทำอย่างไร

ควรหาหมอ เพราะอาจจะอันตรายได้ หมอจะจัดยาฆ่าเชื้อให้ทาน

อายุ 41 ปี น้ำหนัก 88 กก. สูง 160 ซม. เป็นภูมิแพ้จมูก พ่นยา Avamys ทุกคืน 3 วันที่ผ่านมามีอาการแน่นจมูกนอนไม่หลับ

ปัจจุบันมีฝุ่น PM 2.5 เพิ่มขึ้น ส่งผลให้อาการภูมิแพ้จมูกเพิ่มขึ้นได้ ควรจะต้องล้างจมูกเช้า-เย็น หรือทานยาแก้แพ้ก่อนนอน สามารถซื้อทานยาทานเองได้

อายุ 68 ปี เกิดอาการบ้านหมุน เกิดจากดูมือถือนานเกินไปใช่หรือไม่

บ้านหมุนอาจเกี่ยวกับการใช้สายตาเพ่งนานเกินไปได้ ดังนั้นไม่ควรดูมือถือนาน อาจจะต้องพักสายตาบ้าง อาการบ้านหมุนอาจเกิดขึ้นได้ตามวัย