สตรีสตรอง รับมือปวดรอบเดือน vs สัญญาณเตือนวัยทอง

“สตรี สตรอง” เรื่องต้องรู้ ของคุณผู้หญิง

“ผู้หญิง”เป็นเพศที่มีความซับซ้อนทั้งระบบร่างกายกายและจิตใจ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในแต่ละช่วงวัยมีอิทธิพลต่อสุขภาพโดยรวมในตลอดช่วงชีวิต ผู้หญิงจึงจำเป็นต้องดูแลเอาใจใส่ทั้งด้านร่างกายและจิตใจอย่างสอดคล้องกับความต้องการตลอดช่วงอายุของผู้หญิงคนหนึ่ง นับตั้งแต่การเติบโต การเข้าสู่วัยสาว การแต่งงาน การมีบุตร จนการเข้าสู่วัยทอง

โดยการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของผู้หญิง จะมีสองช่วงที่ชัดเจนและส่งผลต่อการใช้ชีวิตมาก คือ การเข้าสู่วัยสาว (เริ่มประจำเดือน) และ การเข้าสู่วัยทอง (หมดประจำเดือน) โดยการมีประจำเดือนนั้นเป็นการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายที่เกิดจากจากฮอร์โมนที่เปลียนแปลงส่งผลต่อทั้งร่างกายและจิตใจ ในผู้หญิงบางรายก็อาจจะสามารถรับมือกับการมีประจำเดือนได้อย่างไม่ยากหากไม่ได้มีอาการที่รุนแรง แต่ในผู้หญิงบางคนก็จะมีอาการจากการมีประจำเดือนมากกว่าซึ่งก็ต้องได้รับดูแลและบรรเทาอาการที่เกิดขึ้นให้ถูกต้อง ในทางตรงกันข้ามผู้หญิงที่เข้าสู่วัยทองก็จะมีอาการจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนด้วยเช่นกันเช่นกัน

โดยบทความวันนี้จะพูดถึงเรื่องของผลข้างเคียงและอาการไม่พึงประสงค์จากการมีประจำเดือน และ การเข้าสู่วัยทอง พร้อมกับแนะนำแนวทางการรับมือ กับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น

การเข้าสู่วัยมีประจำเดือน

ผู้หญิงส่วนใหญ่จะเริ่มมีประจำเดือนตอนอายุประมาณ 10 - 13 ปีบางคนอาจจะมาช้าหรือมาเร็วกว่าช่วงอายุดังกล่าวขึ้นอยู่กับฮอร์โมนของแต่ละบุคคล ซึ่งประจำเดือนก็คือการหลุดลอกของเยื่อบุโพรงมดลูกโดยจะสัมพันธ์กับการตกไข่ที่แต่ละรอบเดือนจะมีช่วงเวลาประมาณ 26 - 30 วันทำให้ประจำเดือนเกิดขึ้นเฉลี่ย 1 ครั้ง/เดือน ทั้งนี้อาการที่เกิดขึ้นช่วงก่อน - ระหว่าง - หลังมีประจำเดือนอาจจะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล โดยอาจจะมีอาการ เช่น

• อาการเต้านมคัดตึง
• อยากอาหารมากกว่าปกติ
• ความต้องการทางเพศต่ำ
• ปวดกล้ามเนื้อข้อต่อและหลังส่วนล่าง
• ปวดบริเวณท้องน้อยช่วงมีประจำเดือน
• ท้องผูกหรือท้องเสีย
• อ่อนเพลียหรือไม่มีแรง
• น้ำหนักเพิ่มขึ้น
• การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ เช่น เศร้า โกรธหงุดหงิดง่ายอารมณ์แปรปรวน หรือ วิตกกังวล

การดูแลดูแลตัวเองในช่วงระหว่างมีประจำเดือนนั้น ก็อาจจะต้องสังเกตตัวเองว่ามีอาการอะไรที่เปลี่ยนแปลงไปในช่วงนั้นของเดือนบ้าง โดยส่วนใหญ่ในช่วงระหว่างการมีประจำเดือนกล้ามเนื้อที่มดลูกจะบีบและคลายตัวมากกว่าปกติอาจทำให้รู้สึกไม่สบายหรือปวดหน่วงบริเวณท้องน้อยได้ซึ่งวิธีการบรรเทาอาการนั้นอาจทำได้โดย

• ประคบด้วยถุงน้ำร้อน
• การรับประทานยาในกลุ่ม NSAIDs 
• หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่อาจส่งผลให้ปวดมากขึ้น
• พักผ่อนให้มาก
• ดื่มน้ำอุ่น
• หากอาการรุนแรงมากหรือเรื้อรังผิดปกติควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุ

อาการประจำเดือนผิดปกติจะสังเกตได้จาก

• มีประจำเดือนมามากกว่า 7 วันขึ้นไป
• มีประจำเดือนมากจนทำให้ต้องเปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อยผิดปกติ 
• ในผู้หญิงที่อายุเข้าใกล้เข้าวัยทองแต่ประจำเดือนกลับมามากขึ้น ทั้ง ๆ ที่ควรจะน้อยลง
• มีอาการปวดท้องประจำเดือนจนไม่สามารถทนได้ หรือ ปวดมากขึ้นเรื่อย ๆ 
• มีประจำเดือนขาดหาย

วิธีการตรวจหาสาเหตุของการมีประจำเดือนผิดปกติ

• พบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย
• ตรวจเลือดเพื่อเช็กปริมาณฮอร์โมน
• ตรวจภายในเพื่อหาสาเหตุของความผิดปกติ (วิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศสหรัฐอเมริกา หรือ ACOG แนะนำว่า ผู้หญิงอายุ 21 ปีขึ้นไป แม้ไม่มีอาการผิดปกติ ควรเข้ารับการตรวจภายใน) 
• การอัลตราซาวนด์เพื่อหาสาเหตุของโรคให้มีความชัดเจนมากขึ้น

การเข้าสู่วัยทอง

ตามคำจำกัดความขององค์การอนามัยโลก หมายถึง วัยที่มีการสิ้นสุดของการมีประจำเดือนอย่างถาวรเนื่องจากรังไข่หยุดการทำงาน และเป็นการหยุดความสามารถในการเจริญพันธุ์ โดยปกติจะนับเมื่อขาดประจำเดือนมาเป็นเวลาต่อเนื่องนาน 12 เดือนหรือ 1 ปี

อาการของการเข้าสู่วัยทองแบ่งออกเป็น

ระยะสั้น

• ประจำเดือนมาไม่ปกติ
• อาการร้อนวูบวาบ
• นอนไม่หลับ
• ผิวหนังแห้งขาดความยืดหยุ่น
• ช่องคลอดแห้ง
• เต้านมเล็กลงหย่อนคล้อยไม่เต่งตึง
• โอกาสมีบุตรลดน้อยลง
• อาจพบภาวะผิดปกติด้านจิตใจ เช่น ซึมเศร้า หงุดหงิด หรือ วิตกกังวล

ระยะยาว

• มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจอุดตัน
• กระดูกพรุน
• ปัญหาของระบบทางเดินปัสสาวะ
• น้ำหนักขึ้น

การดูแลสุขภาพของผู้หญิงวัยทอง

• เลือกกินอาหารดีมีประโยชน์
• พักอาศัยในที่ที่มีสิ่งแวดล้อมที่ดี
• ดูแลการเปลียนแปลงทางอารมณ์​ มีอารมณ์ที่แจ่มใสอยู่เสมอ
• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
• ตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอเป็นประจำทุกปี

การดูแลเพื่อรักษาอาการวัยทองนั้น แพทย์อาจแนะนำการดูแลรักษาอาการวัยทองด้วยการใช้ฮอร์โมนทดแทน จัดเป็นการรักษามาตรฐานสำหรับผู้หญิงวัยทองที่มีอาการ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรักษาอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในผู้หญิงวัยทอง ไม่ว่าจะเป็นการลดอาการร้อนวูบวาบ อาการซึมเศร้า ความจำเสื่อม ปัญหาด้านระบบทางเดินปัสสาวะและระบบเจริญพันธุ์ เพื่อช่วยให้สตรีวัยทองมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น อย่างไรก็ดี การใช้ฮอร์โมนทดแทนต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์ 

เพราะผู้หญิงมีระบบร่างกายที่ซับซ้อน สุขภาพผู้หญิงควรได้รับการดูแลตั้งแต่แรกเริ่มในทุก ๆ ด้านและทุกช่วงวัยของผู้หญิง ซึ่งจะเป็นกุญแจสำคัญเพื่อการมีสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืนในระยะยาว

เมื่อพบอาการผิดปกติ ควรรีบปรึกษาสูตินรีแพทย์ เพื่อแก้ไขปัญหาและรักษาอาการได้อย่างทันท่วงที “ด้วยความปรารถนาดี จาก ทันข่าวToday”