การกลับมาของ อันวาร์ อิบราฮิม แมว 9 ชีวิตแห่งวงการการเมืองมาเลเซีย สู่นายกฯ คนที่ 10

Highlight

นายอันวาร์ อิบราฮิม ในวัย 75 ปี อดีตแกนนำฝ่ายค้านมาเลเซียที่เผชิญมรสุมการเมืองมานาน 2 ทศวรรษและต้องโทษจำคุกเพราะมีเรื่องขัดแย้งกับนายมหาเธร์ โมฮัมหมัด ผู้ปลุกปั้นเขาทางการเมือง ถูกตั้งข้อหามีสัมพันธ์ทางเพศกับผู้ชายด้วยกัน และข้อหาทุจริต แต่เขาก็ย่อท้อต่อสู้จนศาลยกฟ้อง เมื่อได้ได้รับอิสรภาพและสามารถหวนคืนสู่แวดวงการเมืองอีกครั้ง หลังจากนายมหาเธร์ ประกาศว่า กษัตริย์มาเลเซียทรงเห็นชอบพระราชทานอภัยโทษให้แก่เขาแล้ว

การเลือกตั้งทั่วไปของมาเลเซียในวันที่ 19 พ.ย. ที่ผ่านมา แม้ว่าจะเผชิญกับความไม่แน่นอนทางการเมืองเพราะไม่มีพรรคการเมืองใดชนะขาด แต่ในที่สุดนายอันวาร์ อิบราฮิม ซึ่งพรรคของเขากวาดที่นั่งมากที่สุด ได้รับแต่งตั้งจากสุลต่านอย่างเป็นทางการ เพื่อเข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีมาเลเซียคนที่ 10

สำหรับผลการเลือกตั้งครั้งล่าสุดนี้ พรรคของนายอันวาร์ หรือ กลุ่มพันธมิตรแห่งความหวังหรือ ปากาตัน ฮาราปัน สามารถกวาดที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎรไปได้ 82 ที่นั่ง

ขณะที่พรรคพันธมิตรแห่งชาติ หรือ กลุ่มเปอริกาตัน ของนายมูห์ยิดดิน ยัสซินชนะ 73 ที่นั่ง ตามมาด้วยพรรคร่วมบาริซาน เนชันแนล ของรักษาการนายกรัฐมนตรีอิสมาอิล ซาบรี ยาคอบ ได้คะแนนเสียง 30 ที่นั่ง จากทั้งหมด 220 ที่นั่ง

อันวาร์ อิบราฮิม คือใคร

นายอันวาร์ วัย 75 ปี แจ้งเกิดในแวดวงการเมืองจากการเป็นผู้นำนักศึกษาขององค์การเยาวชนอิสลาม ABIM ซึ่งเป็นกลุ่มเคลื่อนไหวของคนหนุ่มสาวที่นับถือศาสนาอิสลามในมาเลเซีย

ปี 1982 เขาตัดสินใจเข้าร่วมพรรคอัมโน ซึ่งปกครองมาเลเซียมายาวนาน สร้างความประหลาดใจให้หลายฝ่าย แต่นั่นก็ถือเป็นการตัดสินใจที่ฉลาดหลักแหลม เพราะนายอันวาร์ก้าวหน้าอย่างรวดเร็วในเส้นทางสายการเมือง และได้นั่งเก้าอี้รัฐมนตรีหลายตำแหน่ง

ในปี 1993 เขาได้รับแต่งตั้งให้เป็นรองนายกรัฐมนตรีในรัฐบาลของนายมหาเธร์ และได้รับการคาดหมายอย่างกว้างขวางว่าจะได้เป็นทายาทสืบทอดอำนาจทางการเมืองต่อจากนายมหาเธร์ ทว่าสายสัมพันธ์ของทั้งสองกลับตึงเครียดขึ้นจากความขัดแย้งในหลายประเด็น โดยเฉพาะเรื่องการทุจริตและเศรษฐกิจ

ขัดแย้งกับมหาเธร์

ในเดือน ก.ย. 1998 นายอันวาร์ ถูกปลดจากตำแหน่ง แล้วนำประชาชนออกมาประท้วงต่อต้านนายมหาเธร์ จากนั้นเขาก็ถูกจับกุม แล้วถูกตั้งข้อหามีสัมพันธ์ทางเพศกับผู้ชายด้วยกัน และข้อหาทุจริต

การพิจารณาคดีดังกล่าวทำให้นายอันวาร์ได้รับโทษจำคุก 6 ปีในความผิดฐานทุจริต ทั้งยังก่อให้เกิดกระแสต่อต้านจากสังคมจนนำไปสู่การประท้วงใหญ่ตามท้องถนน ในปี 2000 นายอันวาร์ ถูกศาลตัดสินให้มีความผิดฐานมีสัมพันธ์ทางเพศกับคนขับรถของภรรยาตนเอง และได้รับโทษจำคุก 9 ปี โดยให้นับโทษจำคุกควบไปกับโทษจำคุกในอีกคดีของเขา

แม้การมีเพศสัมพันธ์กับคนเพศเดียวกันจะเป็นสิ่งผิดกฎหมายในมาเลเซีย แต่ที่ผ่านมากลับมีผู้ถูกดำเนินคดีนี้เพียงไม่กี่คน และนายอันวาร์ยืนกรานมาโดยตลอดว่าข้อกล่าวหาต่อเขานั้นเป็นการใส่ร้ายป้ายสีทางการเมืองเพื่อหยุดยั้งเขาไม่ให้เป็นภัยคุกคามทางการเมืองต่อนายมหาเธร์

ปลายปี 2004 ศาลฎีกาของมาเลเซียได้กลับคำพิพากษาคดีมีเพศสัมพันธ์กับคนเพศเดียวกันของนายอันวาร์ ทำให้เขาได้รับการปล่อยตัวจากเรือนจำ

แกนนำฝ่ายค้าน

หลังได้รับอิสรภาพ นายอันวาร์ กลับเข้าสู่แวดวงการเมืองในฐานแกนนำฝ่ายค้านคนใหม่ และมีคะแนนนิยมอย่างกว้างขวางในศึกเลือกตั้งปี 2008 จนฝ่ายค้านเก็บที่นั่งได้กว่า 1 ใน 3 ของที่นั่งในรัฐสภา และคุมการเมืองท้องถิ่นในพื้นที่อย่างน้อย 5 รัฐ ปรากฏการณ์นี้ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากกระแสไม่พอใจของประชาชนต่อปัญหาการทุจริตของรัฐบาลและการเลือกปฏิบัติต่อชนกลุ่มน้อยในประเทศ

อย่างไรก็ตาม ข้อกล่าวหาเรื่องสัมพันธ์ทางเพศกับผู้ชายด้วยกันได้ถูกหยิบขึ้นมาใช้จัดการนายอันวาร์อีกครั้งในปี 2008 ซึ่งเจ้าตัวชี้ว่านี่เป็นความพยายามอีกครั้งของรัฐบาลเพื่อกำจัดเขาให้พ้นทาง แต่ในที่สุดศาลสูงของมาเลเซียได้ยกคำฟ้องดังกล่าวต่อนายอันวาร์ในเดือน ม.ค. 2012 โดยชี้ว่าไม่มีหลักฐานเพียงพอ

ในการเลือกตั้งทั่วไปปี 2013 นายอันวาร์นำฝ่ายค้านสู้ศึกเลือกตั้งที่ถูกมองว่ามีการแข่งขันดุเดือดที่สุด แม้จะไม่ได้รับชัยชนะ แต่กลุ่มแนวร่วมรัฐบาล บาริซาน นาซิอองนาล หรือ บีเอ็น ก็มีผลงานแย่ที่สุดเป็นประวัติการณ์ จากนั้นไม่นาน คะแนนนิยมของนายอันวาร์เริ่มสูงขึ้น จนมีการคาดการณ์ว่าเขาอาจชนะการเลือกตั้งครั้งหน้า แต่ความหวังดังกล่าวก็ดับวูบลง เมื่อศาลกลับคำยกฟ้องคดีเก่าที่เขาถูกตัดสินจำคุก 5 ปีฐานมีสัมพันธ์ทางเพศกับผู้ชายด้วยกัน ทำให้นายอันวาร์ต้องกลับเข้าคุกอีกครั้ง

อริเก่ากลับมาช่วย

เมื่อต้นปีที่ผ่านมา นายมหาเธร์ อดีตศัตรูคู่แค้นทางการเมืองผู้ทำให้นายอันวาร์ถูกจับเข้าคุกตั้งแต่แรก สร้างความประหลาดใจให้คนมาเลเซียด้วยการประกาศว่าจะลงสนามเลือกตั้งชิงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีจากนายนาจิบ ราซัค อดีตศิษย์ทางการเมืองที่เขาเคยสนับสนุน

นี่จึงเป็นจุดหักเหอันแปลกประหลาดที่ช่วยเปิดทางให้นายอันวาร์กลับเข้าสู่แวดวงการเมืองอีกครั้ง เพราะเขายังคงได้รับคะแนนนิยมจากกลุ่มผู้สนับสนุนฝ่ายค้าน และการที่กลุ่มพันธมิตรฝ่ายค้าน ปากาตัน ฮาราปัน ของนายมหาเธร์ชนะการเลือกตั้งครั้งล่าสุดนี้ ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเขาให้คำมั่นว่าจะคืนอิสรภาพให้แก่นายอันวาร์ โดยนายมหาเธร์ ในวัย 92 ปีขณะนั้น ประกาศจะนั่งเก้าอี้นายกรัฐมนตรีเพียงไม่กี่ปี จากนั้นจะส่งมอบตำแหน่งให้นายอันวาร์รับช่วงต่อ โดยเป็นตำแหน่งเดียวกันกับที่เขาเคยถูกคาดหมายว่าจะได้รับเมื่อ 25 ปีก่อน