สถานการณ์ฝุ่นจิ๋ว PM2.5 ในปี 2566 รุนแรงกว่าปีนี้ กรมอนามัยเตือนสวมหน้ากาก 2 ชั้น

Highlight

คาดปี 2566 สถานการณ์ฝุ่นจิ๋ว PM2.5 รุนแรงกว่าปีที่ผ่านมา เผยผลสำรวจคนไทย 68.9% กังวลต่อปัญหาสุขภาพ แพทย์ย้ำใส่หน้ากาก 2 ชั้น ป้องกันฝุ่นได้ ไม่แนะนำกลุ่มเสี่ยงอยู่กลางแจ้งในช่วงที่ปริมาณฝุ่น PM2.5 มีปริมาณมากเป็นสีเข้ม และไม่แนะนำให้สวมหน้ากากอนามัยวิ่งออกกำลังกาย อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ประชาชนสามารถใช้เครื่องฟอกอากาศภายในบ้าน โดยเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานมอก. และติดตั้ง Application เพื่อเช็คสภาพฝุ่นในอากาศ เช่น Air 4 Thai

สถานการณ์เรื่องมลพิษทางอากาศและความเสี่ยงต่อสุขภาพ จากข้อมูลกรมอนามัย พบว่า ในแต่ละปีมีประชาชนเสียชีวิตประมาณ 7 ล้านคน โดยแหล่งกำเนิดมลพิษ ได้แก่ การเผาในที่โล่ง การขนส่ง การผลิตไฟฟ้าใช้ฟอกซิลในการผลิต  อุตสาหกรรม Hazard ที่ยังเกินมาตรฐาน PM10 PM2.5 และสารอินทรีย์ระเหยง่าย (Volatile organic Compounds : VOCs) ในพื้นที่อุตสาหกรรม

ขณะที่ พื้นที่เสี่ยงมลพิษทางอากาศ พบว่า พื้นที่ PM2.5 และ PM10 มีทั้งหมด 46 จังหวัด พื้นที่อุตสาหกรรม/โรงไฟฟ้า/เหมืองโพแตช 11 จังหวัด

โดย 56 ล้านคน อยู่ในพื้นที่มลพิษทางอากาศเกินค่ามาตรฐานและมีความเสี่ยงต่อสุขภาพ และ 22 ล้านคน เป็นกลุ่มเสี่ยง แบ่งเป็น ผู้สูงอายุ 41%  เด็กเล็ก 39% กลุ่มที่มีโรคประจำตัว 19% และหญิงตั้งครรภ์ 1% 

สำหรับความท้าทายที่เกิดขึ้น ด้วยอุตสาหกรรมและความเป็นเมืองมากขึ้น อาจทำให้มลพิษเพิ่มขึ้น กลุ่มที่ได้รับผลกระทบโดยเฉพาะผู้สูงอายุมากขึ้น โอกาสการเจ็บป่วย ค่าใช้จ่ายด้วยสุขภาพเพิ่มมากขึ้น มีการปรับค่ามาตรฐานคุณภาพอากาศที่เข้มข้นมากขึ้น

ทั้งนี้ สำหรับผลอนามัยโพล “คนไทยรับมือกับฝุ่นอย่างไร” ซึ่งเป็นผลสำรวจระหว่างวันที่ 25 พ.ย.ถึง 18 ธ.ค.2565 มีจำนวนผู้ตอบ 2,392 ราย พบว่า

วิธีการเตรียมตัวของประชาชน 5 อันดับแรก ได้แก่ 

1. เตรียมหน้ากากป้องกันฝุ่น 82.66%  

2. ดูแลสุขภาพให้ร่างกายแข็งแรง 71.25%

3. ทำความเข้าใจระดับสี PM2.5 59.8%  

4. ทำความสะอาดบ้าน ล้างแอร์ พัดลม 52.53%

5. ปลูกต้นไม้ เพื่อดักฝุ่น 40.16%

ขณะที่ ประเด็นความต้องการทราบข้อมูล 3 อันดับแรก คือ

นพ.อรรถพล อรรถพล แก้วสัมฤทธิ์ รองอธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า มาตรการดำเนินการงานด้านการแพทย์และสุขภาพ โดยแผนเฉพาะกิจเพื่อการแก้ไขปัญหามลพิษด้านฝุ่นละออง ปี 2566 จะมี 3 มาตรการหลัก ดังนี้

“ฝุ่น PM2.5 เป็นอันตรายต่อร่างกาย แต่หากทุกคนได้ศึกษาข้อมูล มีความรู้ความเข้าใจ จะทำให้สามารถใช้ชีวิตและป้องกันฝุ่นละอองได้  ดังนั้น ทุกคนต้องเข้าถึงข้อมูล ซึ่งขณะนี้มีแอปพลิเคชั่นต่างๆ ให้สามารถเช็กปริมาณฝุ่นได้  ถ้าเป็นเจ้าหน้าที่สาธารณสุขสามารถให้คำแนะนำได้ เพราะกลุ่มคนบางกลุ่มอาจจะไม่ได้เข้าถึงข้อมูล หรือแอปพลิเคชั่นได้ รวมถึงต้องศึกษาหาความรู้ และเข้าถึงเขาให้ได้" นพ.อรรถพล กล่าว

คำแนะนำหลีกเลี่ยงผลกระทบจากฝุ่น PM2.5

นพ.ชลพันธ์  ปิยถาวรอนันต์ ผู้ช่วยผู้อำนวยกองกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ กล่าวว่าการออกกำลังกายเป็นสิ่งที่ดี แต่เมื่อปริมาณฝุ่นPM 2.5 มากขึ้น อาจทำให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพ โดยแนะนำให้หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีปริมาณฝุ่นจำนวนมาก และตรวจเช็กระบบการเตือนภัยแต่ละสี  ซึ่งกลุ่มเสี่ยงต้องเฝ้าระวังเรื่องนี้เป็นพิเศษ และคอยติดตามอาการตัวเอง เวลาออกกำลังกายมีอาการผิดปกติเกิดขึ้นหรือไม่

“ถ้าปริมาณฝุ่นอยู่ในระดับสีส้ม อยากแนะนำให้ออกกำลังกายในร่ม เช่น ว่ายน้ำ ปิงปอง บาส หรือเต้นออกกำลังกายต่างๆ แต่ถ้าเป็นกลุ่มเสี่ยง แนะนำไม่ให้ออกจากบ้านและเฝ้าระวังอาการของตนเอง หากมีอาการผิดปกติต้องรีบพบแพทย์ หรือสามารถตรวจดูแอปพลิเคชั่น Air 4 Thai หรือ ดูหลายๆ แอป เพื่อนำไปปฎิบัติให้เหมาะสม ถ้าออกกำลังเยอะในพื้นที่ฝุ่น เราจะใช้การหายใจเร็วขึ้น แรงขึ้น เราจะเสี่ยงสัมผัสฝุ่นมากขึ้น จึงไม่แนะนำให้ออกกำลังกายที่โล่งแจ้ง  และไม่แนะนำให้ใส่หน้ากากออกกำลังกาย เพราะอาจจะเป็นอันตรายได้”นพ.ชลพันธ์ กล่าว

ในปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์จำนวนมากเกี่ยวกับการป้องกันฝุ่น ดังนั้น อยากให้ประชาชน ผู้บริโภค เลือกผลิตภัณฑ์อย่างเหมาะสม ตรวจสอบก่อนซื้อ หรือเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ ขอให้เลือกจากแหล่งที่ถูกต้อง มีมาตรฐานมอก.ชัดเจน ส่วนบริเวณการตั้งเครื่องฟอกอากาศ อย่าตั้งหน้าประตู หน้าต่าง เพราะไม่สามารถช่วยอะไรได้ และอย่านำอุปกรณ์อะไรไปตั้งปังเครื่องฟอกอากาศ แต่ควรตั้งเครื่องฟอกอากาศ ในบริเวณที่ฟอกอากาศกระจายไปทั่วห้อง” ผศ.ดร.ประพัทธ์ กล่าว 

อย่างไรก็ตาม การเฝ้าระวังผลกระทบต่อสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพจากฝุ่น PM2.5 ได้ 6 แนวทาง คือ

1.ติดตามสถานการณ์มลพิษทางอากาศ

2.ประเมินอาการและความเสี่ยงต่อสุขภาพจากPM2.5  

3.ค้นหาห้องปลอดฝุ่น คลินิกมลพิษใกล้บ้าน

4.ปรึกษาแพทย์

5.ตรวจสอบประวัติอาการจากการรับสัมผัส PM2.5

6.ความรู้เกี่ยวกับ PM2.5

โดยสามารถเพิ่มเพื่อน รับข้อมูลสื่อสาร แจ้งเตือนและประเมินอาการทุกวัน ได้ที่

เว็บไซต์ : https://4health.anamai.moph.go.th

Line official : 4health_PM2.5