รู้จักรอยเลื่อนอานาโตเลีย กับวิกฤตแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในในตุรเคียและซีเรีย ยอดผู้เสียชีวิต 4,300 คนแล้ว และมีแนวโน้มจะพุ่งสูงขึ้นอีก

Highlight

เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.8 ศูนย์กลางใกล้เมืองกาซีอันเท็พ ทางตะวันออกเฉียงใต้ของตุรเคีย (ตุรกี) ติดกับพรมแดนประเทศซีเรียเมื่อเช้าวันที่ 6 ก.พ. ตามด้วยแผ่นดินไหวรุนแรงอีกลูกในเวลาไม่ถึงวัน ที่ระดับ 7.5 ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตอย่างเป็นทางการแล้วในสองประเทศกว่า 4,300 คน องค์การอนามัยโลกคาดว่าที่สุดแล้วน่าจะทำให้มีผู้เสียชีวิตนับหมื่นคน ประกอบกับภาวะอากาศหนาว แผ่นดินไหวครั้งนี้ทำให้เกิดรอยแยกยาวกว่า 100 กิโลเมตรระหว่างแผ่นเปลือกโลกอานาโตเลียและแผ่นเปลือกโลกอาหรับ

เกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.8 ศูนย์กลางใกล้เมืองกาซีอันเท็พ ทางตะวันออกเฉียงใต้ของตุรเคีย (ตุรกี) ติดกับพรมแดนประเทศซีเรีย ในช่วงที่ประชาชนกำลังหลบพักผ่อน ตามด้วยแผ่นดินไหวรุนแรงอีกลูกในเวลาไม่ถึงวัน ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตอย่างเป็นทางการแล้วในสองประเทศกว่า 4,300 คน ก่อนเกิดแผ่นดินไหวใหญ่ซ้ำอีกระลอกในพื้นที่ทางตอนใต้

ศูนย์สำรวจธรณีวิทยาสหรัฐฯ รายงานเมื่อ 6 ก.พ.ว่า แผ่นดินไหวมีความรุนแรงขนาด 7.8 เกิดขึ้นเวลา 04.17 น. ตามเวลาท้องถิ่น หรือเวลา 8.17 น. ตามเวลาในประเทศไทย โดยมีความลึกลงไปใต้ดิน 17.9 กิโลเมตร ศูนย์กลางอยู่ใกล้เมืองกาซีอันเท็พ

ผ่านไป 12 ชั่วโมง หลังแผ่นดินไหวลูกแรก ได้เกิดแผ่นดินไหวอีกครั้งทางตะวันออกเฉียงใต้ของตุรเคีย เมื่อเวลา 10.24 น. ตามเวลาท้องถิ่น หรือ 17.24 น. ตามเวลาในไทย โดยสำนักสำรวจธรณีวิทยาสหรัฐฯ ระบุว่า แผ่นดินไหวลูกที่ 2 มีขนาดรุนแรง 7.5

แรงสั่นสะเทือนนั้น รู้สึกได้ถึงกรุงอังการาของตุรเคีย และอีกหลายเมืองทั่วประเทศ รวมถึงประเทศอื่น ๆ ในภูมิภาค

รัฐบาลตุรเคียและซีเรีย รายงานว่า ยอดผู้เสียชีวิตจนถึงวันที่ 7 ก.พ. เพิ่มเป็นกว่า 4,300 คนแล้ว

ผู้เชี่ยวชาญด้านแผ่นดินไหวระบุว่า แผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นในตุรเคียถือว่ารุนแรงที่สุดครั้งหนึ่ง ในตุรเคียประเทศเดียว มีผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อย 2,921 คน แรงสั่นสะเทือนนานถึง 2 ชั่วโมง

ประธานาธิบดี เรเจป ทายยิป แอร์โดอัน ของตุรเคีย ระบุว่า จำนวนผู้บาดเจ็บอยู่ที่เกือบ 9,700 คนไม่เพียงเท่านั้น เขายังเปิดเผยว่า มีอาคารพังถล่มลงมาจากแรงสั่นสะเทือนอย่างน้อย 2,818 แห่ง

ส่วนที่ซีเรีย ซึ่งได้รับผลกระทบหนักจากแผ่นดินไหวเช่นกัน มีรายงานผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อย 1,400 คน บาดเจ็บอีกกว่า 2,000 คน โดยแรงสั่นสะเทือนรู้สึกได้จากชายฝั่งทางตะวันตก ไปจนถึงกรุงดามัสกัสของซีเรีย

ผู้เสียชีวิตส่วนใหญ่ในซีเรีย อยู่ในพื้นที่ทางตอนเหนือของประเทศ ที่อยู่ในสภาวะสงครามกลางเมือง รวมถึงส่วนใหญ่เป็นผู้ลี้ภัยหลายล้านคน ที่อาศัยอยู่ภายในค่ายผู้ลี้ภัยทั้งสองฟากของพรมแดนระหว่างซีเรีย และตุรเคีย

อาคารหลายพันแห่งได้พังทลายลง รวมถึงอาคารขนาดสี่และห้าชั้น ส่งผลให้ยังมีประชาชนติดอยู่ใต้ซากปรักหักพัง แต่ยังไม่ทราบจำนวนแน่ชัด ท่ามกลางสภาพอากาศที่หนาวจัด และมีหิมะตก

อาคารที่เสียหายหนักยังรวมถึงปราสาทกาซีอันเท็พ ซึ่งเป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ อายุเก่าแก่กว่า 2,000 ปี ได้พังทลายลงมา

ประธานาธิบดีตุรเคียยังเปิดเผยว่า มีนานาประเทศกว่า 45 แห่งเสนอความช่วยเหลือให้แล้ว รวมถึงฝรั่งเศส เยอรมนี อิสราเอล และสหรัฐฯ ขณะที่ ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ของรัสเซีย ได้เสนอความช่วยเหลือให้ทั้งตุรเคียและซีเรียแล้ว

ตุรเคีย ตั้งอยู่ในพื้นที่ที่เกิดแผ่นดินไหวบ่อยครั้ง โดยเมื่อปี 1999 ประชาชนเสียชีวิตกว่า 17,000 คน หลังเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงในพื้นที่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศ

เตือนยอดผู้เสียชีวิตเพิ่มอีก

องค์การอนามัยโลกเตือนว่า ยอดผู้เสียชีวิตมีแนวโน้มจะพุ่งสูงขึ้นอีกถึง 8 เท่า เพราะทีมกู้ภัยยังเจอร่างผู้เสียชีวิตใต้ปรักหักพังเพิ่มอีก

"ในสถานการณ์แผ่นดินไหว โชคร้ายที่ตัวเลขผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บในช่วงแรก ไม่สะท้อนสถานการณ์จริง เพราะในอีกสัปดาห์ถัดมา ยอดผู้เสียชีวิตจะเพิ่มขึ้นอีก" คาเธอลีน สมอลวูด เจ้าหน้าที่อาวุโสด้านสถานการณ์ฉุกเฉินสำหรับภาคพื้นยุโรปขององค์การอนามัยโลก กล่าว

ไม่เพียงเท่านั้น สภาพอากาศหนาวและหิมะตก จะกระทบผู้ประสบภัยที่ไม่ได้อยู่ในค่ายผู้ลี้ภัยชั่วคราวด้วย ยิ่งทำให้อันตรายมากขึ้น

สถานทูตไทยรายงานสถานการณ์

นางกาญจนา ภัทรโชค โฆษกกระทรวงการต่างประเทศ แถลงว่าได้รับรายงานจากนายอภิรัตน์ สุคันธาภิรมย์ ณ พัทลุง เอกอัครราชทูต ณ กรุงอังการา ว่าในเบื้องต้นยังไม่พบว่ามีคนไทยที่ได้รับผลกระทบการเหตุการณ์ดังกล่าว และสถานเอกอัครราชทูตฯ กำลังอยู่ระหว่างการตรวจสอบเพิ่มเติมกับทางการตุรกี ซึ่งจะรายงานให้กระทรวงฯ ทราบต่อไป

ทั้งนี้ ศูนย์กลางแผ่นดินไหวอยู่ห่างจากชุมชนคนไทยที่นครอิสตันบูล และกรุงอังการา เมืองหลวงของตุรกีค่อนข้างมาก ในขณะที่มีคนไทยอาศัยอยู่จำนวนไม่มากในพื้นที่แผ่นดินไหว อาทิ ในเมือง Gaziantep

นางกาญจนา กล่าวว่าคนไทยที่ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวดังกล่าวสามารถติดต่อสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงอังการาได้ที่เบอร์ +90 (533) 641 5698 ได้ตลอด 24 ชั่วโมง หรือทาง facebook ของสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงอังการา

รอยเลื่อนอานาโตเลียตะวันออก

เหตุแผ่นดินไหวขนาด 7.8 ในตุรกีและซีเรีย ซึ่งผู้เชี่ยวชาญเห็นว่า อาจเป็นแผ่นดินไหวครั้งร้ายแรงที่สุดในรอบสิบปี โดยทำให้เกิดรอยแยกยาวกว่า 100 กิโลเมตรระหว่างแผ่นเปลือกโลกอานาโตเลียและแผ่นเปลือกโลกอาหรับ

ศูนย์กลางของแผ่นดินไหวอยู่ห่างจากเมืองเนอร์ดากิในตุรกีราว 26 กิโลเมตร และอยู่ลึกลงไปใต้ดินราว 18 กิโลเมตร โดยอยู่บน “รอยเลื่อนอานาโตเลียตะวันออก” แผ่นดินไหวครั้งนี้ส่งแรงสั่นสะเทือนไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ สร้างความเสียหายต่อพื้นที่ตอนกลางของตุรกีและซีเรีย

ทั้งนี้ ในช่วงศตวรรษที่ 20 ที่ผ่านมา “รอยเลื่อนอานาโตเลียตะวันออก”นี้  แทบไม่มีการเคลื่อนไหวสะเทือนครั้งใหญ่ กรมสำรวจธรณีวิทยาของสหรัฐฯ เผยว่า นับตั้งแต่ปี 1970 เกิดแผ่นดินไหวที่รุนแรงกว่า 6.0 ตามมาตราริกเตอร์เพียงสามครั้งในบริเวณดังกล่าว แต่เมื่อย้อนไปเมื่อปี 1822 เคยเกิดแผ่นดินไหวขนาด 7.0 ในพื้นที่นี้ คร่าชีวิตผู้คนราว 20,000 คน

แผ่นดินไหวครั้งนี้รุนแรงเพียงใด ?

โดยปกติแล้ว จะเกิดแผ่นดินไหวที่มีความรุนแรงมากกว่า 7.0 น้อยกว่า 20 ครั้งในแต่ละปี เหตุแผ่นดินไหวขนาด 7.8 ครั้งนี้จึงถือว่ามีความรุนแรงเป็นพิเศษ

เมื่อเทียบกับแผ่นดินไหวขนาด 6.2 ทางตอนกลางของอิตาลี ที่มีผู้เสียชีวิตราว 300 คน เมื่อปี 2016 แล้ว แผ่นดินไหวที่ตุรกีและซีเรียครั้งนี้ปล่อยพลังงานมากกว่าแผ่นดินไหวครั้งนั้นถึง 250 เท่า ตามข้อมูลของโจอันนา ฟอร์ วอล์คเกอร์ หัวหน้าสถาบัน Institute for Risk and Disaster Reduction ของมหาวิทยาลัยคอลเลจลอนดอน

ทั้งนี้ ในช่วงปี 2013-2022 เกิดแผ่นดินไหวที่มีความรุนแรงเท่าแผ่นดินไหวในตุรกีและซีเรียครั้งนี้เพียงสองครั้งเท่านั้น

เหตุใดแผ่นดินไหวครั้งนี้จึงรุนแรงมาก ?

“รอยเลื่อนอานาโตเลียตะวันออก” เป็นรอยเลื่อนตามแนวระดับ ซึ่งเกิดจากชั้นหินแข็งของโลกที่ดันตัวเข้าหากันผ่านแนวรอยเลื่อนแนวตั้ง ทำให้เกิดแรงกดดันมหาศาลจนกระทั่งชั้นหินแข็งชั้นหนึ่งเคลื่อนตัวหลุดมาทางแนวนอน ปลดปล่อยแรงกดดันที่สะสมไว้เป็นจำนวนมาก จนอาจทำให้เกิดแผ่นดินไหวขึ้น

รอยเลื่อนตามแนวระดับที่เป็นที่รู้จักโดยทั่วไป ได้แก่ “รอยเลื่อนแซนแอนเดรอัส” ในรัฐแคลิฟอร์เนีย โดยนักวิทยาศาสตร์เตือนว่า แรงกดดันในรอยเลื่อนดังกล่าวถูกสะสมมานานเกินควรแล้ว

เหตุแผ่นดินไหวที่ตุรกีและซีเรียครั้งนี้ เกิดขึ้นในชั้นดินที่ถือว่าไม่ลึกมากนัก โดยเดวิด โรเธอรี นักธรณีวิทยาดาวเคราะห์ของมหาวิทยาลัย Open University ของอังกฤษ กล่าวว่า การสั่นสะเทือนบนพื้นดินอาจรุนแรงขึ้นหากแผ่นดินไหวครั้งนี้เกิดขึ้นในชั้นดินที่ลึกกว่านี้

การเกิดอาฟเตอร์ช็อก

เกิดอาฟเตอร์ช็อกขนาด 6.7 ในพื้นที่ประสบเหตุ เพียง 11 นาทีหลังเกิดแผ่นดินไหวครั้งแรก และในอีกหลายชั่วโมงต่อมา เกิดอาฟเตอร์ช็อกอีกครั้งขนาด 7.5  และขนาด 6.0 ในช่วงบ่าย

โรเจอร์ มัสสัน นักวิจัยกิตติมศักดิ์ของกรมสำรวจธรณีวิทยาของอังกฤษ ระบุว่า แรงสั่นสะเทือนครั้งนี้เคลื่อนตัวไปทางรอยเลื่อนที่อยู่ใกล้เคียงกัน และคาดว่าจะเกิดแผ่นดินไหวต่อเนื่องไปอีกระยะหนึ่ง

ทั้งนี้ หลังเหตุแผ่นดินไหวครั้งใหญ่เมื่อปี 1822 เกิดอาฟเตอร์ช็อกขึ้นหลังจากนั้นต่อไปจนถึงปี 1823

แผ่นดินไหวที่มีขนาดใกล้เคียงกันและเกิดในพื้นที่ที่มีประชากรหนาแน่น ได้คร่าชีวิตผู้คนไปหลายพันคน เช่น แผ่นดินไหวขนาด 7.8 ที่เนปาลเมื่อปี 2015 ทำให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 9,000 คน

มัสสัน แห่งกรมสำรวจธรณีวิทยาอังกฤษ คาดการณ์ว่า อาจมีผู้เสียชีวิตทั้งหมดหลายพันไปจนถึงหลายหมื่นคน และอากาศหนาวอาจทำให้ผู้ที่ติดอยู่ใต้ซากอาคารมีโอกาสรอดชีวิตน้อยลง

ที่มา : รอยเตอร์, VOA, BBC

ติดตาม ทันข่าวToday ช่องทางอื่น ๆ

🔺 Website : https://www.thunkhaotoday.com/
🔺 Facebook : https://www.facebook.com/thunkhaotoday
🔺 Line Today : https://bit.ly/3ifSuDr
🔺 ติดต่อโฆษณา : https://line.me/ti/p/9mjGVL4nhC